Eiwit en energie van eigen land
Gras is van nature het basisvoedsel van koeien. Hoe hoger het percentage grasland op het bedrijf, des te beter dit is voor het organisch stofgehalte en de onder- en bovengrondse biodiversiteit. Van koeien wordt een hoge melkproductie gevraagd, maar ruwvoer zoals gras en hooi leveren niet altijd voldoende energie en eiwit. Het rantsoen kun je aanvullen met eigen of in de buurt geteeld graan, erwten of veldbonen. Ook kun je krachtvoer aankopen met onder andere geïmporteerde soja. Maar aan dat laatste kleven nadelen: denk bijvoorbeeld aan het verlies aan biodiversiteit in het herkomstgebied. Ook zorgt soja voor een extra import van stikstof in de vorm van eiwit, waardoor het stikstofprobleem groter wordt.
Bij natuurinclusieve landbouw streef je juist naar zoveel mogelijk energie en eiwit van eigen land. Zo ontstaat er een kringloop van voedingsstoffen op het bedrijf en beperk je de invloed op water en milieu.
Optimale verdeling
Kijk je alleen naar bodemkwaliteit, dan zou 100% blijvend grasland het beste zijn. Maar dit is vaak niet haalbaar omdat je ook behoefte hebt aan een andere kwaliteit ruwvoer of eigen geteeld krachtvoer. Als je als ondernemer zoekt naar een optimale verhouding tussen bodemkwaliteit, opbrengstverhoging en het bevorderen van biodiversiteit, dan kom je uit op een landgebruik van 60% blijvend grasland, en 20% gras, rode en witte klaver in vruchtwisseling met 20% bouwland. Zo is er ook ruimte voor wisselteelt. Vervolgens gebruik je zoveel mogelijk hoogwaardige mest van je eigen vee, zodat er minder verliezen ontstaan en de mineralenkringloop zich nog beter sluit. Je leest hier meer over in de publicatie Optimaal landgebruik voor bodemkwaliteit.
Voederbomen
Bomen en gewassen kunnen elkaar aanvullen als het gaat om productie en daarnaast bieden ze schaduw aan de dieren. Maar de wilg en es bieden méér: koeien, maar ook geiten en schapen eten de twijgen, bladeren, en zelf de bast. Meer over de voedingswaarden van voederbomen lees je in dit Engelstalige artikel. Voederbomen zorgen dus voor een gevarieerd menu met aanvullende vitamines en mineralen. Het aanplanten van bomen kan zich dus op diverse manieren terugbetalen.
Nieuwsgierig naar voederbomen geworden? Raadpleeg dan de online database van voederbomen.

Het rantsoen gras en snijmais vul je bij voorkeur aan met eiwit van Nederlandse bodem: veldbonen, lupine of klaver.
