Nederland kent veel soorten cultuurlandschappen die ontstaan zijn door de bodem, het water en de bewoners van het gebied.  Door veelal agrarische activiteiten is het landschap ontwikkeld tot open, halfopen of besloten landschappen. Door bijvoorbeeld inpolderingen in Noordoost-Groningen zijn open akkerbouwgebieden ontstaan waar je ver van je af kunt kijken. In veenweidegebieden vormen de sloten een natte dooradering en hebben ze het landschap echt gevormd. Op zandgronden in de Achterhoek zijn veel houtsingels en is het landschap kleinschaliger. Zo kent ieder gebied zijn eigen  karakteristieke landschapselementen. Als natuurinclusief ondernemer ben je je ervan bewust dat je bedrijf onderdeel is van het landschap. Landschapselementen als sloten, slootkanten, akkerranden en hagen huisvesten een enorme variëteit aan organismen. Een groot deel van die biodiversiteit is functioneel voor je landbouwbedrijf: ze maken nutriënten vrij, onderdrukken plagen, vormen voedsel voor bestuivers of bieden koeien in de wei beschutting tegen zon. Als agrarisch ondernemer heb je dus baat bij deze ‘extra’ natuur.

Productiever dan je denkt

Akkerranden en windhagen  bieden niet alleen een leefomgeving voor specifieke soorten, ze werken ook als een buffer tussen de percelen en de omgeving. Daardoor komen er bijvoorbeeld minder gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen in omringend water terecht.  Bloemrijke akkerranden zorgen ervoor dat er natuurlijke vijanden in de buurt van het gewas zijn en zij kunnen voorkomen dat een luizenplaag uitbreekt. Landschapselementen zijn dus productiever dan je op het eerste gezicht zou denken.

Aan de slag

Nederland heeft maar liefst 330.000 km sloten waar veel flora en fauna leeft. Maak gebruik van die natuur door slootkanten en akkerranden zo te beheren dat populaties nuttige insecten zich kunnen vermeerderen en kruiden tot bloei kunnen komen. Solitaire bomen bieden oriëntatiepunten in het landschap voor vogels en schaduw voor vee. Ook kun je wilgen aanplanten: die zijn geschikt als voederbomen en belangrijk voor bijen.  Zo breng je letterlijk meer leven in je agrarische systeem waardoor het stabieler wordt. Hoe je succesvol bomen integreert in je bedrijf kun je nalezen op de website van het praktijknetwerk Voederbomen of op de website van het Louis Bolk Instituut.

Ook het project Buijtenland van Rhoon is een mooi voorbeeld van natuurinclusief werken met landschapselementen. Enthousiast geworden over het integreren van natuur op je bedrijf? Laat je verder inspireren door het boek Biodivers boeren!