De pijlers onder natuurinclusieve landbouw zijn de bodem en de biodiversiteit. Geen wonder dat je ploegen en woelen zo veel mogelijk achterwege laat. Dit soort bewerkingen verstoort het ecosysteem en het bodemleven en vermindert de biodiversiteit. Maar wat doe je dan wel?

Niet-kerende grondbewerking

Laat de bodem intact en stap over op minimale of niet-kerende grondbewerking. Neem dan wel bodembedekkers in je bouwplan op om nutriëntenverlies te voorkomen. De voordelen van niet-kerende grondbewerking (NKG) zijn duidelijk: de diversiteit van wormen neemt bijvoorbeeld toe, waardoor het regenwater beter infiltreert. NKG lijkt overigens niet bij te dragen aan de opbouw van organische stof, waarschijnlijk door de relatief intensieve bouwplannen met rooigewassen in Nederland. Verder verbetert de beworteling van gewassen als je de bodem met rust laat, dus de hele bodemkwaliteit gaat erop vooruit. Daarnaast heb je minder kosten voor brandstof en arbeid. Het kost natuurlijk wel tijd om dit nieuwe bodembeheer te leren toepassen en de onkruiddruk kan toenemen. Agrarische ondernemers moeten dus hun eigen afwegingen maken.

In de biologische landbouw wordt, als er niet geploegd wordt, met rijpaden en teeltbedden gewerkt. Dan moet je wel vol inzetten op mechanische schoffeltechnieken om het onkruid te baas te blijven. Ook is een goede, minimaal zesjarige vruchtwisseling vereist om wortelonkruiden de baas te blijven.

Voor welk vanggewas of groenbemester kies je?

Een vanggewas minimaliseert de uitspoeling van nutriënten na een hoofdgewas als aardappelen of mais. Zaai dan bijvoorbeeld een wintergraan in. Met een groenbemester bedek je ook de bodem en leg je stikstof in de bodem vast. Daarnaast kan je met vlinderbloemige groenbemesters als klaver of wikke zelfs nog stikstof laten toevoegen aan de bodem door de stikstofbinding. Bladrammenas en rogge zijn geschikt voor alle grondsoorten. Ook kun je nog kiezen voor groenbemesters die veel wortels hebben (Engels raaigras) of juist veel loof (gele mosterd). Uit onderzoek blijkt dat goed bodembeheer met winterbedekking rendabel is en voor stabielere opbrengsten zorgt. Dat is hoopgevend, gezien de klimaatveranderingen, waarin veel boeren te kampen hebben met oogstverlies door bijvoorbeeld droogte.